Türkiye, mevsimlik tarım başta olmak üzere çocuk işçiliğinin görüldüğü alanlarda yalnızca çocukları sahadan çekmekle kalmıyor; aileleri desteklemeyi, işveren davranışlarını dönüştürmeyi, yaşam koşullarını iyileştirmeyi ve eğitim erişimini artırmayı hedefleyen bütüncül bir yaklaşım izliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı İŞKUR ve SGK ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı birimleri, çocuk işçiliğiyle mücadelede kapsayıcı bir model hayata geçiriyor.
Türkiye genelinde oluşturulan Çocuk İşçiliği ile Mücadele Birimleri, risk altındaki çocukları tespit eden, yönlendiren ve takip eden sahadaki kritik yapı taşları olarak faaliyet gösteriyor. Bakanlık, METİP fonları, AB kaynakları, ILO ve UNICEF projeleri gibi çoklu finansman kanallarından yararlanarak çocuk işçiliğiyle mücadeleyi sürdürüyor.
2024 yılında yürürlüğe giren “Mevsimlik Tarım İşçileri” konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, çocuk işçiliğinin önlenmesine yönelik koordinasyonu geniş bir çerçeveye oturttu. Genelge kapsamında sekiz ilde bölgesel çalıştaylar düzenlendi ve 14 Şubat 2025’te Mevsimlik Tarım İşçiliği İzleme ve Değerlendirme Kurulu’nun ilk toplantısı yapıldı. e-METİP sistemi, risk altındaki çocukların anlık izlenmesini ve koruma tedbirlerinin hızla devreye alınmasını sağlıyor. Türkiye, İttifak 8.7 Küresel Ortaklığı kapsamında rehber ülke olarak, çocuk işçiliğinin sona erdirilmesine yönelik ulusal yol haritasını belirleyen ülkeler arasında yer alıyor.
Mevsimlik Tarımda Çocuk İşçiliğinin Önlenmesi Projesi, 1,5 milyar TL’yi aşan bütçesiyle binlerce çocuğu eğitime yönlendirdi, ailelere sosyal destek sağladı, yaşam alanlarını iyileştirdi ve yerel aktörlerin kapasitesini artırdı. Proje kapsamında çocuklara eğitim, kıyafet, kırtasiye, hijyen ve beslenme desteği sunuldu, METİP alanları aktif hale getirildi, seyyar tuvalet ve güvenlik önlemleri yaygınlaştırıldı, geçici yerleşim alanları düzenlendi ve sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerle çocuklar güçlendirildi. Ayrıca, tarım işveren ve aracılarının sertifikasyon süreçleri tamamlandı, binlerce çocuk yaz kampları ve kültürel etkinliklere katıldı.
UNICEF ile bütçesi 5 milyar TL’yi aşan yeni proje ise 2 Haziran 2025 itibarıyla uygulanmaya başladı ve en az 5 bin çocuğa doğrudan erişmeyi hedefliyor. Proje, çocukların eğitim yoluyla güçlendirilmesini, yerel ve ulusal aktörlerin kapasitesinin artırılmasını ve tedarik zincirlerinde çocuk işçiliği risklerinin azaltılmasını amaçlıyor.
Türkiye, sahaya ve verilere dayalı, dijital izleme mekanizmalarıyla güçlenen ve uluslararası ortaklıklarla desteklenen modeliyle çocuk işçiliğiyle mücadelede örnek bir ülke konumunu pekiştiriyor. Öte yandan, çocuk işçiliği konusunda yanlış veya eksik bilgiye dayalı maksatlı haberler, devletin eşgüdümle yürüttüğü çok yönlü mücadeleyi gölgelemeyi hedefliyor. Tüm aktörlerin aynı sorumluluk bilinciyle hareket etmesi, yürütülen çabaların etkinliğini artıracaktır.